۱۳۸۷ اسفند ۲۶, دوشنبه

آش میوه اردبیل و گول چهارشنبه یا چهارشنبه سوری





این روزها گیر دادیم به اردبیلی ها !!! .... از بس که خوش سلیقه و خوش خوراکن دیگه ...!! الهی سلامت و شاد باشن .... الهی همه ایرانیان هم وطن که درهمه جای دنیا در انتظار تحویل سال نو به سر میبرن شاد و سلامت و سربلند وموفق باشن ...

اگه به سبزی دسترسی ندارین ... خوشحال باشین ...چون نوعی از این آش - سبزی نمیخواد ... هم با کشک و هم با سرکه میتوان مصرف کرد . ( البته فقط با یکی از اونها . چون میگین خوردن سرکه همراه با کشک پوست صورت رو لک میکنه .)

اگه اصرار به مصرف سبزی دارین در صورت تمایل این آش رو دقیقا باهمین دستور میتونین با سبزی آش : یک کیلو تره و جعفری و گشنیز و برگ چغندر هم تهیه کنین .ولی نیازی نیست چون این آش بدون سبزی تهیه میشه و خیلی خوش خوراکه ...

مواد لازم برای تقریبا 10 الی 12نفر

رشته آش 350 گرمی
کوفته قلقلی ریز با 200الی 250گرم گوشت چرخ کرده و پیاز و نمک و فلفل



قیسی زردآلو
آلو زرد
آلوچه
گوجه سبز
به تعداد نفرات د رنظر بگیرین ...من برای هر نفر 3 الی 4 عدد ریختم ...

آلبالو یک چهارم پیمانه
مراقب باشید شور نباشن . در اینصورت خیس کنین و چندبار آبش رو عوض کنین.

در صورت دسترسی چغندر دو عدد پوست کنده و مکعبی کوچیک خرد شده

یک سوم پیمانه نخود
یک سوم پیمانه لوبیا
نصف پیمانه عدس

رب گوجه فرنگی یک قاشق
زردچوبه و نمک و فلفل
پیاز یکعدد برای پختن با حبوبات
کمی پیازداغ برای روی آش
کشک یا سرکه


طرز تهیه :
حبوبات را از قبل خیس کنین و بعد با کمی آب و روغن و یک عدد پیاز و زردچوبه بذارین جداگانه خوب بپزه .

بعد توی یک قابلمه بزرگ و جا دار کمی پیاز داغ درست کنین و برای تزیین آش بردارین و کمی بذارین بمونه . و حالا کمی رب گوجه بزنین و تفت بدین .( میتونین رب گوجه رو بعدا همراه با میوه ها بریزین )

حبوبات پخته و میوه ها رو ( که قبلا شسته و خیس کردین ) به همراه کوفته قلقلی ها ( یا خام یا تفت داده شده ) با کمی آب یا آب گوشت و یا مرغ اضافه کنین .


من با مصرف قرص های سوپ در طولانی مدت به دلیل افزودنی های اون موافق نیستم ولی اگه دوست دارین میتونین استفاده کنین .فقط مراقب نمک غذا باشین ... چون قرص ها نمکشون زیاده و کشک و رشته هم نمک دارن .

میوه ها که نرم شدن و پختن ..... رشته رو بریزین . تا وقتی رشته ها بپزن گهکاهی آش رو هم بزنین تا ته نگیره . و اگه آبش کم شد آب اضافه کنین .

این آش مزه ملسی داره ...... حالا توی ظرف بکشین و با کشک و پیاز داغ و نعنا داغ و کوفته قلقلی و فلفل قرمز دلمه ای تزیین کنین و یا فقط با سرکه نوش جون کنین .

لینک انواع آش در تالار گفتمان سفره خونه :


شام چهارشنبه سوری
بین مردم مرسومه که در این شب شام سبزی پلو ماهی وکوکو سبزی و دلمه وانواع آش از جمله آش رشته می پزن و بعد از شام شب چره ای با آجیل شیرین و انواع مغزها مانند گردو و بادام و فندق و کشمش و خرما و قیسی انجیر باسلوق و شیرینی جات ساده دارن . فقط باید از اسراف و تبذیر و زیاده روی پرهیز کرد . این مراسم بزرگترین حسن اش به سادگی و بی آلایشی اش هستش ... قرار نیست برای تهیه و تدارک این چیزها خانواده ها متحمل زحمت وهزینه زیاد بشن . خوشبختانه و خدا رو شکر با تلاش های نیروی انتظامی تقریبا دو ساله که از وحشیگری و لاابالیگیری بعضی از افراد مزاحم و سودجو کمتر شده و دیگه از افراطیگری و انفجارهای مهیبی که از اوایل بهمن ماه ! شهر تهرون و ایضا چهار ستون بدن ما رو می لرزوند خبری نیست ...


آجيل چهارشنبه سوري آجيل چهارشنبه سوري ريشه در آئين باستان دارد، اين آجيل مشكل گشا معمولاً از هفت نوع ميوه خشك تشكيل شده است. در خراسان آجيل چهارشنبه سوري بي نمك است مانند انجير، كشمش، خرما، خشكه توت، فندق، پسته و بادام خام كه خوردن اين هفت آجيل بي نمك در آن شب شگون دارد. در روستاهاي اروميه كشمش، مويز، گردو، بادام، سنجد، خرما، انجير، شيريني، آب نبات، آينه و سكه قرار مي دهند و همه چراغ ها را روشن مي كنند.


در برخي شهرهاي ايران بازارها را در شب چهارشنبه سوري چراغاني مي كنند و به طور كلي در سراسر ايران آجيل چهارشنبه سوري مجموعه اي است از دانه هاي خشك و ميوه هاي خشك.اسپندسوزي در بسياري از شهرها و روستاهاي ايران و چه بسا در همه جاي اين سرزمين كه اين آئين را گرامي مي دارند در آتش چهارشنبه سوري اسپند مي ريزند تا چشم بد و آفات و بلاياي زميني و آسماني را از خود دور كرده باشند. دود كردن و بخور دادن ريشه در آئين باستان دارد و از ديرباز اقوام آريايي با دود و بخور رابطه اي معنوي و اسطوره اي داشته اند، آتش و دود و دعا و بخور هماره ديوان و اهريمنان و آفات اهريمني را از زندگي و خانه و كاشانه آريايي مي رمانده است...

شام چهارشنبه سوري


آش چهارشنبه سوري، آش مراد است، اين باور ديرينه ايراني است كه در بسياري از جاهاي ايران در شب يا روز چهارشنبه سوري آش مي پزند و نذر مي كنند. در خراسان به جاي آش چهارگونه پلو مي پزند؛ رشته پلو، زرشك پلو، عدس پلو و ماش پلو. در برخي شهرهاي آذربايجان نيز به جاي آش، پلو مي پزند، در اروميه كوفته مي پزند و در بندرعباس پس از خوردن شام در سفره نان و پياز و نمك مي گذارند و آن را در ليف درخت خرما قرار مي دهند و تا بامداد روز چهارشنبه دست به آن نمي زنند تا خير و بركت از خانه شان نرود. مردم بندرعباس حلوا و كلوچه مخصوص درست مي كنند و در اصفهان آش رشته مي پزند و آن را به همسايه ها مي دهند. در مازندران در شب چهارشنبه سوري زنان گندم خيس مي كنند و روز چهارشنبه با آن و چند گونه سبزي صحرايي آش مي پزند و به آن كال چارشنبه گندم آش مي گويند.

شام نوروزي

از ديرباز اقوام ايراني بر اين باور بوده اند كه براي شب نوروز، شام ويژه اي بايد تهيه كنند زيرا سالي كه گذشته سال تلاش و كار بوده و در آستانه سال نو و حضور نوروز هنگامه آسايش و آرامش و شادي و بهره وري از دست رنج يكساله است. خراساني ها در شب نوروز سبزي پلو و ماهي پلو و پلو مرغ و كوكو مي خورند و بيشتر اقوام ايراني رسم دارند كه شب نوروز و يا ظهر نوروز ماهي و سبزي پلو بخورند.

سفره نوروزي
همه اقوام ايراني در شب نوروز و تحويل سال يا ساعتي پيش از آن و يا در بامداد نوروز سفره نوروزي مي اندازند. چگونگي گستردن سفره نوروزي به طور كامل چنين است: سفره سپيد رنگ كه در بالاي آن آينه را قرار مي دهند كه گرد باشد و گردي آن نشان از آن دارد كه جهان بي پايان است. در پيرامون آينه يك يا چند شمع يا چراغ به شمار افراد خانواده روشن مي كنند كه شعله نشان از فروغ ايزدي دارد. روي آينه تخم مرغي مي گذارند كه نمودي از تخمه و تبار است و در جلوي آينه مشتي گندم كه نشان از رزق و روزي است و در سوي ديگر سفره ناني مي گذارند كه براي بركت سفره است و در سمت ديگر ظرفي لبريز از آب كه در آن چند قطره گلاب نيز ريخته شده باشد.
در كنار جام آب، كوزه اي نو و آب نديده كه تازه آب در آن ريخته اند مي گذارند و تا لحظه سال تحويل از آن برنمي دارند و در اين كوزه چند برگ انار يا نارنج مي اندازند. در برخي مناطق ايران ماهي را درون كاسه آب مي اندازند و جلوي آينه قرار مي دهند. اسپند رنگ شده، جامي از شكر ، شير، ماست، پنير، كره تازه، گل نرگس، سنبل، باقلا و سكه و شيريني و آجيل و ميوه نيز در اطراف سفره قرار مي دهند.

http://www.hamshahrionline.ir/hamnews/1384/841224/world/asib.htm

چهارشنبه آخر سال از زمانهای قدیم در اردبیل به " گل چهارشنبه " مرسوم است زیرا همه خانه‌ها دراین روز مثل گل پاکیزه شده و برخلاف چهارشنبه قبل از آن که به " کول چهارشنبه " یعنی چهارشنبه خاکستر معروف است زیبا و شادی آفرین می‌باشد.

از رسوم زیبایی که از سال‌ها قبل در" چهارشنبه سوری " دراین استان رواج دارد بردن هدایایی از سوی خانواده‌ها طی مراسم خاصی به خانه دختران شوهر رفته است.

در زمان‌های نه چندان دور خانواده‌ی پدری هدایای خریداری شده را به همراه غذای مخصوص در سینی بزرگی قرارداده و روی آن را با پارچه‌های رنگی تزیین و به خانه فرزندان دختر می‌فرستادند ولی این رسم هم‌اکنون با شیوه‌ای ساده و متفاوت با گذشته انجام می‌گیرد.

در گذشته نه چندان دور درشب " چهارشنبه سوری " پس از صرف شام سفره مخصوص این شب پهن می‌شد که طبق رسم در این سفره خشکبار، شیرینی قرارداده و با شمع‌های رنگین که درآن زمان ساختن آن مخصوص اردبیل است سفره را مزین می کردند.

طبق این سنت دیرینه " پسران جوان دراین شب کمربندهای پارچه‌ای یا دستمال خود را از روشنایی بام‌ها و یا پنجره همسایه و یا اقوام خود آویزان کرده و صاحب خانه بدون انکه درصدد شناسایی انان باشند هدایای به پارچه می‌بست." این آیین بیشتر توسط جوانانی انجام می‌شد که به دختری علاقمند بوده و به آرزوی وصلت با او برای " قورشاخ آتماق "یعنی دستمال انداختن به خانه دختر رفته و با این نیت درباره آنچه که به دستمال یا کمربند آنان بسته می‌شد تعبیراتی می‌کردند.

."برخی سالخوردگان منطقه هنوز هم معتقدند که چون شنیدن سخنان بد و یا خوب درشب "چهارشنبه سوری " در زندگی فرد شنونده تاثیر دارد ، دراین شب نباید سخنان ناامیدکننده ای درمیان افراد خانواده‌ها رد وبدل شود.

همچنین بر اساس یک سنت دیرینه همانگونه که افراد شب " چهارشنبه سوری " از روی آتش می‌پرند در سال‌های نه چندان دور صبح چهارشنبه از روی آب جاری و نهرهای روان می‌گذشتند که این رسم در منطقه به آیین " نو اوستی " مشهور بود.

درشب چهارشنبه سوری اغلب خانواده‌های ساکن درمنطقه غذاهای مخصوصی متشکل ازماهی و برنج تدارک می‌بینند.
http://www.azadtabriz.org/news/?p=2439

آئين هاي چهارشنبه سوري يا شب چهار شنبه آخر سال در 2 قسم است :

يك قسمت از آن عمومي و مشترك در ميان تمامي مردم ايران است و قسمت ديگر آئين هاي مخصوصي است كه در يكي دو قرن اخير مردم آنها را بنياد نهاده اند .

ازجمله چيزهايي كه حتما بايد د رشب چهارشنبه سوري بخرند آئينه است كه مظهر صميميت و يكرنگي است و ديگري كوزه كه جاي آب است ، آب مظهرپاكي است و بعد اسپند براي دفع چشم زخم .

آتش افروزي بزرگترين سنت در جشن چهارشنبه سوري است در غروب آفتاب گبه هاي هيزم را روي هم مي گذارند دوره هم جمع مي شوند خورشيد كه فرو رفت توده هاي هيزم به آتش كشيده مي شوند گويي مي خواهند آتش فروزنده را جانشين خورشيد تابنده كنند.

بلاگرداني در اين جشن با كوزه شكستن واسپند دود كردن انجام مي شود . ايرانيان كه جشن نوروزيشان به هنگام نوكردن همه مظاهر زندگي د رمسير نو شدن طبيعت است چهارشنبه سوري را فرصتي مي شمارد تا قضا و بلا را از خود دور كنند با آتش و آب . بوي خاص اسپند ،خاصيت شديد گندزدايي دارد و به همين دليل در بيشتر سنتها ومراسم از آداب اصلي مي باشد وو به گاه چهارشنبه سوري بر آتش مي ريزند تا چشم بد را از خود دور سازند .

تخم مرغ شكني از بازيهاي مخصوص چهارشنبه سوري است كه ويژه كردستان و نواحي كرد نشين است .
شال اندازي درمناطق غربي و شمال غربي ايران معمول است .
يكي ديگر از مهمترين رسوم جهارشنبه سوري بخت گشايي است. دختران دم بخت آداب گوناگوني را انجام مي دهند كه مهمترين آن فال گوش است و فال كوزه كه همراه با ترانه هاست .
آجيل اين شب كه در بين اقوام مختلف بصورت آجيل بي نمك است و هر منطقه در ايران آنچه را از محصولات خشكبار بيشتر دارد آماده مي سازد.

آش چهارشنبه سوري :
در شب و روز چهارشنبه سوري د ربيشتر مناطق ايران آش مي پزند . اين غذا مجموعه اي از همه دانه ها ، سبزيها و مواد غذايي را با خود دارد بدان اميد كه در سال آيند ه بركت بر روزيشان باشد .
در لاريجان در شب چهارشنبه سوري آش مي پزند كه 7نوع بنشن ،7 جور سبزي و 7 قسم ترشي در خود دارد و آش 7 ترشي نام دارد.
د ربندر عباس حلوا و كلوچه مخصوص در اين شهر مي پزند تا روز چهارشنبه سوري به بچه هايي كه در طلب آن به در خانه ها مي آيند بدهند .
د رضمن در شب چهارشنبه سوري افراديكه مراد و آرزويي دارند آش مي پزندبنام آش ابودردا كه دانه ها و مواد اوليه آش را از راه قاشق زني گرد مي آورند .
مشهورترين پيك نوروزي حاجي فيروز است كه درشهرها و روستاها راه مي افتد و دايره مي زند و در شب و روز چهارشنبه سوري ،شعرهاي شادي آور مي خوانند و مژده رسيدن نوروز را مي دهند .
چهارشنبه سوري در ايران باستان ،ياد آور پاكيزگي و محيا شدن براي تحويل سال با افكار و روحيه اي نو بوده است .
http://falahisocialworker.blogfa.com/post-209.aspx

کوزه شکنی :
یکی دیگر از مراسم مخصوص چهارشنبه سوری آن بوده که کوزه کهنه ای را برمی داشتند و در آن مقداری نمک و ذغال و سکه ده شاهی می انداختند و هر یک از افراد خانواده یک بار کوزه را دور سر می چرخاند و نفر آخری آن کوزه را از پشت بام ، به کوچه می افکند و می گفت :درد و بلای ما بـِرَه توی کوزه و بـِرَه توی کوچه

آجیل چهارشنبه سوری :
رسمی که از قدیم در ایران متداول است ، تهیه و خوردن آجیل چهارشنبه سوری است . این آجیل شور و شیرین ، مانند آجیل مشگل گشاست؛ یعنی علاوه بر مواد اصلی بو داده ی شور و شیرین، مانند آجیل، برگه هلو و زردآلو ، قیسی ، کشمش سبز ، مویز ، باسلـُق ، پسته و بادام ، فندق بو نداده ، نقل ، شکر ، پنیر ، و مغز گردو هم اضافه می کنند. تهیه این آجیل را برای استجابت یک مراد نذر می کنند . خوردن این آجیل در شب چهارشنبه سوری ، به اعتقاد مردم باعث شگون و خوش یمنی است.
فالگوش :
دیگر از مراسم مربوط به چهارشنبه سوری ، فالگوش ایستادن است ؛ بدین معنی که کسانی که حاجتی دارند ، نیت می کنند و سر چهار راه یا در معبری فالگوش می ایستند و به حرف نخستین عابری ، که از کنارشان می گذرد توجه می کنند و هر کلام که از دهان او درآید در استجابت مراد خود به فال بد یا خوب می گیرند ، اگر گفته عابری موافق با آرزوی صاحب حاجت باشد آن آرزو را برآورده شده می دانند.بعضی ها به جای رفتن به چهارراه و معابر ، این کار را در پشت در اطاق هم انجام می دهند و نخستین سخنی که از پشت در اطاق شنیدند به فال بد و یا خوب در اجابت حاجتشان فرض می کنند.

۷ نظر:

  1. دستتون درد نکنه برا دستور این اش خوشمزه و اطلاعات کاملتون
    یه سوال دارم در مورد رشته پلو ؟ من به رشته دسترسی ندارم تو سایت مطبخچی راهنمایی کرده می تونین از رشته فرنگی استفاده کرده و تفتش بدین و استفاده کنین حالا این رشته فرنگی همون ورمیشله که تو سوپ می ریزیم
    ممنون می شم راهنماییم کنین اگه این کارو کنم غذام بد نمی شه؟؟؟؟

    پاسخحذف
  2. دوست عزیز ممنون از نظرت ... راستش من در مورد رشته فرنگی نشنیده بودم .... ولی در مورد رشته آش قبلا شنیدم که بوداده و نازک تر اون میشه رشته پلو ... چون تقریبا از یک جنس هستن ولی رشته فرنگی تو موادش تخم مرغ داره .

    حقیقتش تا به حال امتحان نکردم ...

    شاید بتونی رشته آش رو توی خرارت فر بو بدی .. به طوری که نسوزه ... و بعد استفاده کنی ... ولی از رشته های نازک استفاده کن .. و خبرش رو بهمون بده ...
    به هرحال کفش کهنه در بیابان غنیمت است ...

    سال نو مبارک و چهارشنبه سوری تون شاد ...

    پاسخحذف
  3. سلام شبنم جون
    خوبي
    هنوز مشكل ورود يه آشپزآنلاينت درست نشده؟
    اونجا نيستي انگار گمشده دارم
    انشا.. هرجا هستي سلامت و سربلندي باشي

    پاسخحذف
  4. به به مثل اینکه طلسم شکست و نظرم ارسال شد.
    شبنم خانم کجائید گاهی به انجمن آشپزی هم سربزنید دلمون براتون تنگ شده

    پاسخحذف
  5. سلام شبنم جون

    ممنون برای آموزش خوب و مفیدتون

    سال نو شما هم پیشاپیش مبارک و چهارشنبه سوری تون شااااد

    پاسخحذف
  6. سلام عزیزانم بسیار ممنونم از لطف شما ...

    مشکل رفع شده و انشاالله عمری باشه به روی چشم ...

    سال نو مبارک

    پاسخحذف
  7. سلام.
    اولین باره که بلاگ شما رو میبینم.
    بسیار عالیه که توضیحات تکمیلی در مورد غذا هم میذارید.
    براتون آرزوی شادی و موفقیت میکنم.
    اگه فرصت داشتید به بلاگ آشپزی و عکاسی من هم سری بزنید. خوشحال میشم.
    شاد و سلامت باشید.

    پاسخحذف